Hoe uniek bent u?

Laat ik voorop stellen: ieder mens is uniek. En in het verlengde daarvan: iedere patiënt is uniek.

Dat is goed, maar ook wel eens lastig.

Zo blijkt uit een onderzoek dat onlangs gehouden is in opdracht van Zilveren Kruis, dat 25% van de patiënten moeite heeft te begrijpen wat de huisarts zegt tijdens een consult. Dat is best veel, maar ook wel logisch als je bedenkt dat mensen flink kunnen verschillen als het gaat om zaken als communicatie en bejegening. Je zou kunnen zeggen: ieder mens heeft een eigen, unieke wijze op welke manier hij of zij het beste bejegend kan worden. Iedereen heeft zijn eigen manier van communiceren. En ga er maar eens aan staan als arts om voor iedereen de communicatie op een andere manier te brengen.

Gelukkig zijn we in de zorg in staat om die uniciteit terug te brengen naar een beperkt aantal profielen. Die profielen onderscheiden zich van elkaar op de aspecten die ik noemde: gewenste / meest effectieve communicatie en bejegening, maar ook in de rol die men graag speelt in hun relatie met de hulpverlener. Waar de ene patiënt graag uitgebreid overlegt met de hulpverlener over wat het probleem is, welke opties er bestaan en waar men het beste geholpen zou kunnen worden, wil de andere patiënt niets van dat alles. Deze verwacht van de hulpverlener dat hij/zij kundig en vaardig is en het beste weet wat goed voor de patiënt is. Deze patiënt wil helemaal geen zelf-management of shared decision making, of een keuze voorgelegd krijgen voor behandeling of verwijzing. Deze patiënt verwacht duidelijkheid en zekerheid van de hulpverlener.

Welke keuze je in de communicatie kunt maken, zou je eigenlijk moeten weten als huisarts (of andere hulpverlener). Dan pas kun je voor iedereen effectief communiceren. Dus: ja we zijn uniek maar gelukkig betekent dat niet dat iedereen op geheel eigen wijze bejegend moeten worden. Die uniciteit is terug te brengen. Nu nog zorgen dat je als hulpverlener weet wat dat betekent voor de manier van communiceren met de patiënten die je dagelijks ziet.

Ton van de Ven